Cuộc 'gặp gỡ' của những trái tim nhân ái
Lâu nay, các nhà khoa học cho rằng người hiện đại là hậu duệ từ một dòng dõi tổ tiên duy nhất. Tuy nhiên, nghiên cứu mới không những thách thức quan điểm này, mà còn đồng thời gợi nên bí ẩn mới về sự tiến hóa của loài người.Dựa vào mô hình giải trình tự gien hoàn chỉnh, đội ngũ khoa học gia của Đại học Cambridge (Anh) phát hiện người hiện đại bắt nguồn từ 2 quần thể khác biệt đã phân tách khoảng 1,5 triệu năm trước.Cách đây 300.000 năm, hai quần thể này một lần nữa kết hợp và tạo ra tổ tiên người hiện đại. Sự tái hợp cho phép một quần thể, cũng là tổ tiên của người Neanderthal và người Denisova, đóng góp 80% số gien di truyền của người hiện đại, và quần thể thứ hai, chưa từng được biết đến, góp 20% còn lại, theo báo cáo đăng trên chuyên san Nature Genetics."Câu hỏi về nguồn gốc của loài người là điều luôn được con người theo đuổi trong nhiều thế kỷ qua", theo tác giả báo cáo là tiến sĩ Trevor Cousins của Đại học Cambridge. Và chứng cứ mới về di truyền đã hé lộ lịch sử phức tạp về quá trình tiến hóa của loài người.Đồng tác giả là giáo sư Richard Durbin lưu ý báo cáo mới cho thấy nguồn gốc loài người được hình thành từ những tương tác sâu rộng về tiến hóa chứ không phải xuất phát từ một quần thể duy nhất.Để rút ra kết luận trên, đội ngũ nghiên cứu của Đại học Cambridge đã phân tích dữ liệu của Dự án 1.000 bộ gien, trong đó bao gồm các mẫu gien di truyền từ các quần thể dân số trên toàn thế giới.Cách tiếp cận trên cho phép họ suy ra sự hiện diện của các quần thể tổ tiên vốn không để lại chứng cứ trực tiếp thông qua hóa thạch.Không giống ADN của người Neanderthal, hiện chiếm khoảng 2% trong bộ gien di truyền của người hiện đại không tính châu Phi, một quần thể cổ đại chưa từng được biết đến đã góp đến 20% số gien.Một số gien đến từ loài người bí ẩn có liên quan đến chức năng não và xử lý thần kinh, vì thế nhiều khả năng đóng vai trò quan trọng trong cuộc tiến hóa của loài người, theo tiến sĩ Cousins.Nam bộ gia tăng nắng nóng, tiếp tục có mưa giông trái mùa
Theo quan niệm dân gian, màu đỏ được cho là sẽ mang lại sự may mắn. Thế nên vào những ngày này, khu vực đường Hải Thượng Lãn Ông, Q.5, TP.HCM lại đỏ rực các gian hàng bày bán các vật dụng trang trí tết.Các gian hàng nhộn nhịp với đủ loại sản phẩm từ hàng nội địa đến nhập khẩu, với nhiều mức giá khác nhau. Theo các tiểu thương, năm nay số lượng khách hàng có phần sụt giảm so với mọi năm. Các cửa hàng vẫn giữ giá bán đồ trang trí ở mức vừa phải, phù hợp với túi tiền của khách hàng.Một tiểu thương cho hay, năm nay mẫu thần tài gật đầu được ưa chuộng nhiều, khách hàng có xu hướng lựa chọn những mẫu có nhiều họa tiết bắt mắt. Các khách hàng cũng hài lòng vì mức giá năm nay không quá cao.Các khách hàng cũng cho biết năm nay nhiều sản phẩm mới lạ, giá cả lại phải chăng nên người dân rất hào hứng chọn những sản phẩm này về trang trí trong nhà. So với việc phải mua trực tuyến thì đến đường Hải Thượng Lãn Ông có thể chọn trực tiếp và cũng cảm nhận được không khí ngày tết đang đến gần.Tùy vào tình hình kinh tế mà người dân sẽ chọn những vật trang trí phù hợp với túi tiền của gia đình. Những câu đối, hình linh vật hay các vật dụng trang trí không chỉ là món đồ làm đẹp, mà còn thể hiện ước vọng của người dân về một năm mới may mắn, sung túc hơn.
Những người giữ đình xứ Đoài: 'Diễn viên' kỳ cựu ở đình So
Thiếu tá, thạc sĩ, bác sĩ Phạm Thành Luân, khoa Xạ trị, Viện Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Quân y 175 cho biết, từ năm 2019, Bệnh viện Quân y 175 triển khai thường quy kỹ thuật sinh thiết xương dưới hướng dẫn của máy CLVT.Tuy nhiên, kỹ thuật này áp dụng khá hạn chế, nhiều tình huống tiên lượng khả năng tai biến cao (chảy máu, tổn thương thần kinh, tủy sống, gãy xương) do bác sĩ không thể thực hiện hoặc bệnh nhân cũng không đồng ý thực hiện.Ngoài ra, kỹ thuật kinh điển cũng có nhiều nhược điểm khác, như: bệnh nhân đau nhiều, thời gian sinh thiết thường kéo dài khoảng 45 - 60 phút, kim đi sai hướng dẫn đến phải rút kim và chọc lại chụp CLVT kiểm tra nhiều lần (trung bình 5 - 7 lần) gây tăng liều chiếu xạ lên người bệnh và nhân viên y tế.Từ năm 2022, Bệnh viện Quân y 175 được trang bị Robot MaxiO hỗ trợ định vị dẫn đường, ứng dụng trong sinh thiết các khối u tạng đặc (phổi, gan, thận…), dẫn hướng cho việc điều trị u bằng sóng cao tần… Kỹ thuật này đã chứng minh hiệu quả vượt trội, tính an toàn cao so với trước đây. Nhưng, nếu dùng Robot để thực hiện toàn bộ quy trình sinh thiết xương lại không khả thi, do kim sinh thiết xương (kim lớn và có cán rộng hơn nhiều lần kim sinh thiết mô mềm) không phù hợp với cánh tay hẹp của Robot khi thực hiện thao tác khoan cắt cơ quan có độ cứng cao như xương. Hơn nữa Robot sẽ cảnh báo mất an toàn và dừng hoạt động khi có xoay lắc mạnh qua cánh tay của hệ thống (trong khi muốn khoan được mảnh xương thì thường phải khoan tịnh tiến và xoay lắc mạnh)."Chúng tôi nhận thấy Robot MaxiO có ưu điểm vượt trội nếu áp dụng vào sinh thiết xương. Đặc biệt là sinh thiết ở các vị trí khó tiếp cận, tổn thương nhỏ, sâu nhờ khả năng định vị - dẫn đường rất chính xác. Chúng tôi đã cải tiến và thông qua hội đồng chuyên môn quy trình sinh thiết xương bằng cách kết hợp quy trình kinh điển với việc dùng Robot và một số cải tiến khác", bác sĩ Phạm Thành Luân chia sẻ.Theo bác sĩ Phạm Thành Luân, việc kết hợp quy trình kinh điển với việc dùng Robot và một số cải tiến khác đã chứng minh những ưu điểm hơn trước.Thứ nhất, dùng Robot hỗ trợ ở những bước đầu quan trọng nhất, tức hỗ trợ dẫn đường để đi đến vỏ xương đúng hướng vào tổn thương. Sau đó ngưng sử dụng Robot và tiếp tục quy trình khoan cắt bằng tay như cũ. Khi đã được Robot dẫn đường chính xác thì việc khoan cắt này rất an toàn và chính xác so với cách làm cũ chỉ chọc kim theo kinh nghiệm của bác sĩ. Thứ hai, dùng túi hút chân không định hình cố định bệnh nhân chắc chắn. Điều này giúp trong quá trình sinh thiết hầu như bệnh nhân không di lệch.Thứ ba, gây tê hiệu quả bằng cách tiêm thuốc tê qua cánh tay dẫn đường của Robot, đúng đường đi của kim sinh thiết đến tận vỏ xương, vị trí phân bố nhiều thần kinh cảm giác đau nhất của xương."Kỹ thuật sinh thiết xương sau khi cải tiến đã áp dụng tại Bệnh viện Quân y 175 đã sinh thiết được các vị trí xương khó và rất khó, ít xâm lấn mang lại hiệu quả không thua kém so với phẫu thuật mổ mở mang tính tàn phá (trước đây không có Robot hỗ trợ không thể sinh thiết). Hơn 1 năm triển khai, chúng tôi đã sinh thiết được 95 bệnh nhân, trong đó có những ca rất khó như 8 vị trí xương sọ - nền sọ, 12 cột sống cổ, 24 cột sống ngực và 30 ca cột sống lưng ở vị trí khó (tổng 74 ca)", bác sĩ Phạm Thành Luân thông tin.Cũng theo bác sĩ Phạm Thành Luân, kỹ thuật sinh thiết xương này có thể chuyển giao dễ dàng để áp dụng nhân rộng cho các cơ sở y tế có trang bị Robot MaxiO mà không cần mua thêm trang thiết bị nào. Với các cơ sở chưa có Robot có thể gửi bệnh nhân tới các cơ sở y tế có trang bị để thực hiện nhằm mang lại lợi ích khai thác hiệu quả trang thiết bị cho bệnh nhân. Mặt khác, kỹ thuật sinh thiết xương này không chỉ áp dụng phục vụ cho chuyên ngành ung thư mà còn được áp dụng sinh thiết - lấy bệnh phẩm làm xét nghiệm vi sinh cho các chuyên ngành nội thần kinh, ngoại thần kinh cột sống, hàm mặt, xương khớp, lao... ở nhiều cơ sở y tế.Bác sĩ Nguyễn Thành Công, Trưởng khoa Xạ trị, Viện Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Quân y 175 chia sẻ thêm, phương pháp mới trong sinh thiết xương tại Bệnh viện Quân y 175 mang lại hiệu quả về kinh tế - xã hội.Theo đó, giảm được gánh nặng, chi phí y tế. Giảm tải bệnh nhân chờ mổ vốn đang quá tải tại nhiều bệnh viện. Chăm sóc sau mổ đơn giản, chỉ có sẹo rạch da 5 mm."Nếu chỉ tính riêng chi phí về giá kỹ thuật, 1 ca sinh thiết theo quy trình của kỹ thuật này này so với mổ mở đã giảm được 75% chi phí", bác sĩ Nguyễn Thành Công nói.Kỹ thuật sinh thiết xương với sự hỗ trợ của Robot MaxiO là sáng kiến cải tiến, được bình chọn là 1 trong 27 công trình tham dự vòng cuối của giải thưởng Thành tựu Y khoa Việt Nam lần thứ V do Sở Y tế TP.HCM tổ chức. Bệnh viện Quân y 175 cũng đề xuất tham dự giải thưởng tuổi trẻ sáng tạo trong quân đội lần thứ 25 năm 2025.
Bệnh dại là một bệnh nhiễm virus nặng gây viêm não tủy cấp tính, do vi rút dại lây từ động vật có vú sang người, khi đã lên cơn dại tỷ lệ tử vong là 100%.Tại Việt Nam, bệnh dại xuất hiện ở nhiều địa phương, nguồn truyền bệnh chính là chó, mèo. Bệnh thường tăng cao vào mùa nắng nóng từ tháng 5 đến tháng 8 hằng năm. Năm 2023 số người điều trị dự phòng bệnh dại là 674.888 người tăng hơn 45% so với năm 2022; cả nước cũng ghi nhận 82 ca tử vong do bệnh dại tại 30/63 tỉnh thành, phố. Tính đến cuối năm 2024, cả nước ghi nhận 84 ca tử vong do bệnh dại tại 34/63 tỉnh, thành phố. Bệnh dại có thể dự phòng bằng tiêm vắc xin hay huyết thanh kháng dại, tiêm ngay lập tức và đúng phác đồ có thể phòng bệnh 100%. Tuy nhiên, nhận thức của người dân về mức độ nguy hiểm của bệnh dại còn rất chủ quan, lơ là, không tiêm phòng huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng dại kịp thời sau khi bị động vật nghi dại cắn hoặc tiêm muộn, tiêm không đủ liều, không đúng chỉ định. Nhiều trường hợp được chỉ định tiêm kết hợp huyết thanh kháng dại và vắc xin phòng dại nhưng vì băn khoăn chi phí tiêm chủng cao, tâm lý sợ tốn kém tiền bạc nên đã trì hoãn mũi tiêm hoặc không tiêm. Lo ngại hơn, vì chủ quan và thiếu thông tin, người dân bị phơi nhiễm với bệnh dại đã không đến cơ sở y tế để tư vấn, tiêm phòng vắc xin và huyết thanh kháng dại. Bên cạnh đó, còn có những trường hợp lại tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận. Đơn cử, ca tử vong do bệnh dại ghi nhận tại thôn O Đất, xã Ia Băng, H.Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai vào ngày 8.8.2024. Ngoài trường hợp tử vong là anh D., địa phương còn ghi nhận 11 trường hợp phơi nhiễm. Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Gia Lai, trước đó, anh D. bị chó của gia đình cắn, đến cơ sở y tế để xử lý vết thương, nhưng không khai báo và cũng không tiêm huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng bệnh dại. Con chó sau khi cắn anh D. đã bị người nhà đập chết làm thịt để ăn. Kết quả điều tra cho thấy, xác minh có 11 người phơi nhiễm; trong đó, 2 người nguy cơ rất cao do trực tiếp làm thịt chó, 9 người tiếp xúc với trường hợp tử vong do bệnh dại.Tháng 5.2024, bà D. sinh năm 1971, ngụ phường Long Tâm (TP.Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) bị mèo cào vào chân với vết xước trầy ở da, chảy máu nhẹ, do nghĩ mèo nhà nuôi nên bà D. chủ quan không đi tiêm dự phòng sau phơi nhiễm. Tháng 11.2024, bà D. có biểu hiện bị sốt, mệt mỏi, đau họng, khó thở và người nhà đưa vào bệnh viện cấp cứu với chẩn đoán bệnh dại viêm cơ Tim cấp và tử vong sau đó vài ngày.Ngoài ra, thực trạng hiện nay cho thấy một số nhân viên y tế vẫn còn e ngại trong việc tiêm kết hợp huyết thanh kháng dại và vắc xin dại, cho rằng có nhiều tác dụng phụ. Do đó, việc triển khai đưa huyết thanh kháng dại vào các điểm tiêm chủng, còn e dè các phản ứng sau tiêm.Theo thống kê của ngành Y tế, những năm gần đây bình quân cả nước có khoảng 600 nghìn người bị chó, mèo cắn và trên 70 người tử vong mỗi năm dù đã có vắc xin cho cả người và động vật. Bệnh dại luôn giữ vị trí có số ca tử vong nhiều nhất trong các bệnh truyền nhiễm. Bên cạnh đó, chi phí để giải quyết hậu quả khi bị chó, mèo cắn và các hệ lụy của bệnh dại tiêu tốn gần 1.000 tỉ đồng/năm.Bệnh dại còn gây ảnh hưởng đến an sinh xã hội và các khía cạnh của đời sống như gây đau khổ cho gia đình nạn nhân; vết thương do chó cắn ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm thần của nạn nhân có thể suốt đời; mất cơ hội vui chơi giải trí, nghiên cứu, học tập, làm việc và gây ảnh hưởng môi trường.Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế (IVAC) là đơn vị trong nước, sản xuất huyết thanh kháng dại để dự phòng bệnh dại cung cấp cho các cơ sở tiêm chủng trên toàn quốc trong gần 30 năm nay. Không ngừng áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến, hiện đại và tuân thủ GMP vào trong sản xuất. IVAC đã cải tiến thành công sản phẩm huyết thanh kháng dại tinh chế với tên thương mại mới là IVACRIG hiệu quả và an toàn cho người sử dụng. Sản phẩm IVACRIG (huyết thanh kháng dại tinh chế) được sản xuất từ huyết thanh ngựa áp dụng theo công nghệ tinh chế tiên tiến. Mỗi lô IVACRIG được đưa ra thị trường sau khi trải qua 3 cấp đánh giá về an toàn thuốc và được Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm Y tế cấp giấy chứng nhận chất lượng sau khi xem xét đầy đủ hồ sơ sản xuất lô và kiểm soát chất lượng.IVACRIG là sản phẩm có độ tinh sạch cao, an toàn, hiệu quả với giá thành hợp lý góp phần điều trị dự phòng cho người bị động vật nghi dại cắn, trung hòa virus dại giảm các khả năng gây phản ứng phụ, các phản ứng phụ (nếu có) chỉ thoáng qua và dễ dàng giải quyết như đau tại chỗ, đỏ, ngứa.Bệnh dại hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng tránh được. Người dân khi bị chó mèo cắn cần kịp thời đến cơ sở y tế để khám, tư vấn và tiêm vắc xin phòng dại, huyết thanh kháng dại, tuyệt đối không chữa bệnh dại bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận. Chủ quan sẽ trả giá đắt.
Người miền Tây...
Đội hình HAGL ở V-League mùa giải 2024-2025 vốn đã trẻ, nay còn trẻ hơn. Đội bóng phố núi quyết định triệu tập lại 4 cầu thủ trẻ đang thi đấu ở CLB Long An theo dạng cho mượn gồm trung vệ Đinh Quang Kiệt (sinh năm 2007, cao 1,95 m), tiền đạo Nguyễn Minh Tâm (sinh năm 2005, cao 1,8 m), tiền vệ Môi Sê (sinh năm 2005, cao 1,7 m) và tiền đạo Hoàng Minh Tiến (sinh năm 2005, cao 1,78 m). Tất cả đều là nhà vô địch VCK U.21 quốc gia 2024. 4 cầu thủ này sẽ có cơ hội ra sân ở V-League trong phần còn lại của mùa giải. Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, HAGL có đến 17 cầu thủ sinh sau năm 2000, đáng chú ý còn có tiền đạo Trần Gia Bảo, sinh năm 2008, người cũng đã ghi 1 bàn thắng tại V-League. Ngoài các ngoại binh, những cầu thủ sinh trước năm 2000 chỉ còn lại Lê Văn Sơn, A Hoàng, Châu Ngọc Quang, Trần Minh Vương, Phan Đình Vũ Hải, Nguyễn Hữu Anh Tài. Có thể nói, sau "thế hệ vàng" của những Công Phượng, Xuân Trường, Văn Toàn, Văn Thanh, Hồng Duy... HAGL gần như thay đổi hoàn toàn, cả về nhân sự lẫn phong cách chơi bóng. Đội bóng phố núi gần như không có ngôi sao, không thi đấu hoa mỹ, nhưng điểm tích cực là họ đang tạo nhiều cơ hội cho các cầu thủ trẻ, điều có lợi cho bóng đá Việt Nam. Trong nhóm 4 cầu thủ mới được bổ sung, tiền đạo Hoàng Minh Tiến là gương mặt nổi bật. Anh trưởng thành từ lò đào tạo của HAGL, thường xuyên góp mặt ở các cấp độ đội tuyển trẻ Việt Nam như U.17, U.19, U.20. Đáng chú ý, trong chuyến tập huấn cùng đội tuyển U.17 Việt Nam trên đất Đức hồi đầu năm 2022, Minh Tiến thể hiện cực kỳ ấn tượng. Anh cùng trung vệ Nguyễn Mạnh Hưng (CLB Thể Công Viettel) được các chuyên gia Đức đánh giá rất cao và được trao cơ hội ở lại tập chuyên sâu 1 tuần tại CLB Eintracht Frankfurt. Sau đó, Minh Tiến liên tục được trau dồi kinh nghiệm ở các giải đấu trẻ, rồi khoác áo CLB Kon Tum chơi ở giải hạng ba quốc gia. Anh được HLV Hoàng Anh Tuấn điền tên vào danh sách dự VCK U.20 châu Á 2023, thi đấu khá tốt tại vòng loại U.23 châu Á 2025. Anh cho thấy tiềm năng trở thành một tiền đạo hàng đầu của bóng đá Việt Nam trong tương lai. Và trước khi được GĐKT Vũ Tiến Thành và HLV Lê Quang Trãi điền tên vào danh sách dự V-League 2024-2025, anh cũng được HLV Kiatisak Senamuang làm điều tương tự ở mùa giải 2023. Minh Tiến giàu tiềm năng nhưng điều quan trọng giờ là tiền đạo sinh năm 2005 phải nỗ lực hết mình để có thể được trao cơ hội ra sân tại HAGL. Từ đó, HLV Kim Sang-sik mới có cơ sở để đánh giá năng lực và gọi anh lên đội tuyển U.22 Việt Nam để chuẩn bị cho SEA Games 33.
